Tình trạng xả rác bừa bãi từ lâu đã là một trong những vấn đề đau đầu với các nhà chức trách, kể cả ở những thành phố đã phát triển hiện đại.

Vì thế ngoài những giải pháp phạt nóng phạt nguội – thường ít nhiều đem lại cảm giác tiêu cực, người ta đã đưa ra rất nhiều giải pháp linh hoạt hơn nhằm tác động đến ý thức của công dân và tạo hiệu quả về lâu dài.

Hầu hết đó là những giải pháp giúp mọi người vui vẻ với việc bỏ rác – tất nhiên sự vui vẻ sẽ khiến hành vi của người dân dễ thay đổi hơn, dễ ghi nhớ hơn, và quan trọng nhất, không gian thành phố cũng nhân văn hơn.

Trên những con đường khắp thế giới, rất nhiều cư dân có cơ hội được bật cười sảng khoái khi thực hiện một hành vi bỏ rác đơn giản (nhưng đôi lúc gây chán nản) này.

Cuộc thi chớp nhoáng nhưng thú vị này được thực hiện tại Malaysia. Người ta đặt hai thùng rác cạnh nhau, một thùng dành cho ‘chủ rác’ là nữ và một thùng dành cho ‘chủ rác’ là nam.

Mỗi người tình cờ đến bỏ rác trong thời gian cuộc thi diễn ra sẽ được yêu cầu bỏ vào thùng thuộc giới tính của mình và ghi thêm một điểm cho ‘đội’ mình.

Hai giới – vốn đã quá quen ganh đua với nhau trong cuộc sống này – sẽ tiếp tục ganh đua tại đây xem giới nào bảo vệ môi trường tốt hơn. Theo bạn thì giới nào sẽ giành chiến thắng?

Hãng Volkswagen (Đức) đã tài trợ cho một dự án sáng tạo để thu gom chai lọ. Thùng rác được thiết kế như chiếc máy trò chơi, và khi người bỏ rác bỏ chai lọ vào mỗi ô rác, đèn tính điểm sẽ hiện lên. Người chiến thắng là người vượt qua được số điểm kỉ lục trước đó.

Tuy không đổi được ra tiền hay phần thưởng, nhưng phần tính điểm cũng khiến mọi người vui vẻ và hăng hái ‘phấn đấu’ bỏ rác thật nhiều!

Chỉ trong một ngày số người bỏ chai lọ vào thùng này đã gấp gần 50 lần so với một thùng rác đựng chai lọ bình thường ở khu vực xung quanh.

Không chỉ hành vi bỏ rác vào thùng cần những biện pháp tác động để thay đổi, mà hành vi ‘tha rác’ vào nơi sạch sẽ cũng cần được chỉnh sửa. Điển hình như việc những đôi giày quên không được lau và tha đầy bụi bẩn khi bước vào các khách sạn hay trung tâm thương mại.

Giải pháp vui vẻ để thay đổi hành vi này là gì? Thay cho tấm thảm thông thường đặt trước cửa tòa nhà, các nhà sáng chế ở Đức đã nghĩ ra một chiếc thảm có thể chơi trò xếp hình bằng… chân.   

Tấm thảm vui nhộn không chỉ khiến mọi người vui vẻ thực hiện mà còn khiến cả những người dù không hứng thú với trò chơi cũng chú ý đến nó và ý thức rằng cần lau giày trước khi bước vào. Rõ ràng sự vui vẻ là một giải pháp rất hiệu quả!

Vẫn với quan điểm cho rằng niềm vui có sức mạnh to lớn có thể giúp thay đổi hành vi của mọi người một cách tích cực, chiếc thùng rác siêu ‘sâu’ của Volkswagen nhằm mục đích đem đến cho mọi người sự vui vẻ, ngạc nhiên từ đó nâng cao ý thức bỏ rác trong cộng đồng.

Thùng rác có vỏ ngoài bình thường, bên trong được lắp thêm hệ thống loa và cảm ứng tự động.  m nhạc từ thùng rác sẽ phát ra để thu hút sự chú ý, và khi người dân bỏ rác vào, tiếng rác rơi vang lên như đang rơi trong khoảng không sâu hun hút, sau đó chạm đất đánh “rầm”!

Rất nhiều người bỏ rác tò mò và choáng váng với thùng rác này. Kết quả là lượng rác ‘thu về’ cũng rất khả quan.

Thùng rác trò chơi này được thực hiện thử nghiệm tại Sydney (Úc). Vỏ ngoài của thùng rác được lắp đặt 300 chiếc đèn Led và bên trong thùng có đặt cảm ứng.

Khi rác được bỏ vào, cảm ứng sẽ phát tín hiệu, sau đó một mảnh gạch Tetris có kích thước tương ứng sẽ hiện ra trên thành thùng rác và rơi xuống phía dưới. Nó sẽ ở đó cho đến khi một người khác bỏ rác vào và một hàng ngang được loại bỏ - đúng y như trò chơi Tetris quen thuộc.

Chiếc thùng rác này chắc hẳn sẽ khiến nhiều người - những thế hệ một thời tuổi thơ gắn liền với trò xếp hình Tetris - thấy việc vứt rác trở nên… dễ thương và thân thương hơn.

Một nhà thiết kế người Hà Lan, anh Eindhoven Wouter Vastenow đã thiết kế ra những thùng rác đặc biệt giống như khung thành cầu gôn để người chơi ‘sút’ rác vào thùng.

Chiếc cầu gôn đặc biệt này được cải tạo từ những chiếc ghế dài đặt ở ven đường. Khi người chơi ‘sút’ rác vào thùng, ‘cầu gôn’ sẽ phát ra âm thanh chúc mừng cầu thủ vừa ghi bàn.

Không chỉ khiến mọi người hứng thú hơn với việc làm sạch đường phố, ý tưởng này còn giúp người dân nâng cao ý thức bỏ rác hơn và chú ý đến sự xuất hiện của rác trên đường phố nhiều hơn.

Để giải bài toán đau đầu về thu dọn rác thải sau mỗi trận đấu bóng, một tổ chức từ thiện của Anh đã sáng chế ra thùng rác ‘bình bầu’ này. Trong sân vận động, họ đặt một ‘thùng phiếu’ bình chọn ngôi vương giữa Ronaldo và Messi bằng đầu lọc thuốc lá để thu hút sự chú ý của các fan hâm mộ.

Vậy là để bình chọn cho thần tượng của mình, các fan của hai người tích cực thu gom đầu lọc thuốc lá nhằm tăng ‘phiếu bầu’. Kết quả, chiến thắng thường nghiêng về các fan của Ronaldo.
Nhưng thực ra, chiến thắng lớn nhất thuộc về… nhà tổ chức. Sau trận đấu, đã không còn tình trạng ngổn ngang đầu lọc thuốc lá và rác thải như trước kia!

Hà