Kế hoạch biến các sân trường thành các ốc đảo xanh sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho cả học sinh và người dân thành phố, nhưng liệu kế hoạch này có khả thi tại Paris? 

Biến bê tông thành các “đảo xanh” tại trường học

École Riblette, một trường tiểu học ở ngoại ô Paris được lựa chọn làm thí điểm cho dự án Oasis, một kế hoạch nhằm biến các sân trường bằng bê tông của Paris thành các “đảo xanh”.

Mục tiêu của dự án là biến sân trường thành những không gian nghỉ ngơi, trong những ngày cao điểm nắng nóng, và xa hơn là giúp giảm nhiệt độ trên toàn thành phố. Paris đang thiếu không gian xanh nghiêm trọng, khi chỉ có 9,5% diện tích thành phố được dành cho các công viên và vườn cây, tỷ lệ thấp nhất trong số các thành phố ở châu Âu (London có 33% không gian xanh và Madrid 35%).

Chỉ 10 giờ sáng, nhưng nắng nóng đã thiêu đốt bề mặt bê tông của École Riblette. Bị bao bọc bởi các bức tường bê tông, trong những ngày nhiệt độ cao, sân trường này không khác gì một chảo lửa, có thời điểm, nhiệt độ lên đến 55o C, và bắt buộc trường phải cho học sinh nghỉ học. 
Sébastien Maire, người đứng đầu chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu của thành phố cho biết, trẻ không thể đi vào sân trường với nhiệt độ 55o C, với nhiệt độ này, chúng ta có thể chiên trứng trên mặt đất những.
  

Nếu theo đúng kế hoạch, thì đến năm 2040, tất cả 800 trường học ở Paris sẽ biến thành các không gian xanh. Kế hoạch Thành phố Paris cũng đang nhận được sự hỗ trợ từ dự án 100 Thành Phố có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu (100RC), là dự án do quỹ Rockefeller tài trợ.

Nhưng nếu như việc trồng các cây xanh và vườn hoa trong sân trường nhận được sự đồng tình, các bước tiếp theo để thực hiện dự án sẽ khó khăn hơn nhiều. Ông Sébastien Maire, cho biết trước tiên muốn mở của các không gian xanh này cho những người yếu thế được vào trong những ngày nắng nóng, và sau đó muốn cho tất cả người dân được tận hưởng khoảng không hiếm hoi này ở Paris – miễn là không phải trong giờ học.

Cơ hội cho người dân tiếp cận với không gian xanh

“Đến năm 2050, chúng tôi sẽ có 800 không gian xanh trong thành phố là các sân trường, đây là giải pháp hiệu quả hơn nhiều so với việc đưa những người yếu thế vào tránh nắng ở các siêu thị và nhà thờ”, ông nói.

Paris là thành phố có mật độ dân cư cao nhất châu Âu, ở đây, không một người dân nào sống cách trường học quá 200m, vì thế nếu được hoàn thành, kế hoạch này sẽ tạo điều kiện rất thuận lợi cho người dân được tiếp cận với các không gian xanh.

Bà Lina Liakou, giám đốc phụ trách khu vực Châu Âu dự án 100RC cho biết “các không gian xanh này không chỉ giải quyết được các thách thức về môi trường, mà còn góp phần nâng cao sự kết xã hội và tạo ra một môi trường tốt đẹp hơn cho những người dân sống xung quanh”,

Ông Andrew Brenner, phó giám đốc phụ trách truyền thông toàn cầu của dự án 100RC cho biết “thực tế, Paris xem các ốc đảo xanh này không phải là những sự can thiệp vào khí hậu, để giải quyết một thách thức đơn lẻ, trong trường hợp này là nắng nóng, mà đó là một sự can thiệp giúp tăng khả năng chống chịu với sự biến đổi khí hậu của thành phố với rất nhiều lợi ích khác, và ngay từ đầu, dự án này được xem là một sự phát triển rất lớn”. 

Tuy nhiên, việc mở cửa các sân trường vốn được bảo vệ nghiêm ngặt ở Paris cho tất cả mọi người không phải là một bước đi dễ dàng tại thành phố luôn có sự cảnh giác cao độ này. Chưa người dân Pháp nào quên các vụ tấn công khủng bố năm 2015 đã giết hại 150 người. Từ đó các biện pháp bảo vệ an ninh tăng cường, thậm chí còn làm cho các bậc phụ huynh rất khó tiếp cận đến trường con mình đang học. 

Bà Liakou cho biết giai đoạn này của dự án vẫn chưa đi đến kết luận cuối cùng. “Đây là một thách thức đối với Paris, và chúng tôi đang nỗ lực để hợp tác và gây áp lực lên họ nhiều hơn”, bà nói.

Ông Maire không hề tỏ ra nao núng hay nhụt chí khi đưa ra quan điểm của mình rằng các không gian xanh này sẽ luôn được đảm bảo an toàn và sạch sẽ, không một ai có quyền bắt trường học mở cửa cho tất cả công chúng, nếu như các bậc phụ huynh và giáo viên không đồng ý. Ông còn nói thêm rằng chính các đợt nắng nóng, đã cướp đi số sinh mạng của người dân Pháp, còn nhiều hơn số nạn nhân của các vụ khủng bố. Chỉ trong một tuần nắng nóng đỉnh điểm năm ngoái đã gây ra 580 ca tử vong, và thời tiết nắng nóng ở châu Âu năm 2003, đã giết chết 14.800 người.

Ông Maire cũng cho rằng, cùng tập hợp những người dân lại với nhau trong các sân trường là một biện pháp cần thiết để giúp Paris nâng cao khả năng phòng chống các vụ tấn công khủng bố. 

Vẫn chưa rõ việc tăng diện tích không gian xanh tại các trường học ở Paris có thể giúp làm giảm nhiệt độ trong thành phố không. Nhưng cũng đã có một vài bằng chứng, chứng tỏ rằng việc xanh hóa Paris sẽ giúp làm mát thành phố. 

Năm 2012, các nhà nghiên cứu thuộc cơ quan khí hậu Pháp đã mô phỏng đợt nắng nóng năm 2003 với rất nhiều kịch bản thích nghi. Họ thấy rằng, chỉ cần biến tất cả các diện tích đất để trống trong thành phố thành các không gian xanh, trong đó có một nửa số vỉa hè rộng trên 15m, có thể giảm được 3-5 độ cho toàn thành phố.

Nhưng kết quả đó chỉ đạt được khi có hơn 1.000 hecta đất trong thành phố được biến thành không gian xanh, trong những thập kỷ tới. Hiện nay, tổng diện tích các sân trường ở Paris chỉ là 80 hecta, và chắc chắn 80 hecta đó cũng không thể xanh hóa hết được, điển hình như trường École Riblette cũng phải đổ bê tông 2 khoảng không trong sân để học sinh chơi thể thao.
 
Ngoài ra, chi phí để thực hiện kế hoạch này cũng không hề nhỏ. Để cải tạo, làm xanh hóa một sân trường cần khoảng 300.000€ (tương đương với 8,2 tỷ đồng). Ngoài ra, các chi phí phát sinh có thể sẽ tăng thêm từ 25-30% tổng chi phí của dự án.

Phước Anh (Theo theguardian)