Xuất thân từ gia đình nhiều đời làm nghề nông, một nông dân ở Cần Thơ đã chế tạo thành công hệ thống tưới nước và phun phân, thuốc tự động, điều khiển bằng điện thoại di động, giúp cho việc canh tác thuận lợi, giảm cả trăm lần chi phí so với lao động chân tay. Đặc biệt, mô hình của anh còn thích ứng biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt ở nước ta.

Người nông dân có sáng chế đặc biệt, đó là anh Cao Phát Triển, 43 tuổi, ở ấp Thới Xương 1, phường Thới Long, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ, vừa nhận giải khuyến khích cuộc thi “Tôi là nông dân 4.0”, do Báo Nông thôn Ngày nay phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức.

Anh Triển kể, anh xuất thân từ gia đình nông dân, học xong cấp hai vì điều kiện sức khỏe yếu nên anh nghỉ học. Từ đó, anh ở nhà phụ giúp cha mẹ làm vườn. Nhà anh có 8 công vườn trồng cây ăn trái, thường tưới bằng tay phải mất hai ngày mới xong. Anh nhận thấy, việc tưới cây bằng tay vừa tốn công sức vừa tốn thời gian nên nghiên cứu chuyển sang tưới máy, kéo ống điều khiển bằng tay. “Máy tưới cây điều khiền bằng tay vào khoảng năm 1995 là hiện đại nhất rồi nhưng tôi vẫn cảm thấy chưa vừa ý vì vẫn còn tốn nhiều công lao động và chi phí xăng dầu”, anh Triển cho hay.

Đến năm 17 tuổi, Triển có ý tưởng làm hệ thống tưới tự động, vì thấy ở các công viên, xem trên ti vi nhiều mô hình tưới tự động rất hay, nếu áp dụng được thì rất có lợi từ công lao động đến chi phí đầu tư. Từ đó, Triển tìm tòi, học hỏi trên sách báo, internet; bỏ kinh phí đi thăm quan nhiều mô hình khác của nông dân trong vùng để học hỏi kinh nghiệm trồng cây, xem nguyên lý hoạt động của hệ thống phun, tưới tự động có hiệu quả trên rau màu và cây ăn trái.

Năm 1997, anh Triển bắt tay vào làm hệ thống tưới tự động nhưng lần đó thất bại vì thiếu kinh nghiệm, phương pháp kỹ thuật; vốn đầu tư không đủ nên anh đành gác lại ý tưởng đó để tiếp tục tìm hiểu.

Đến đầu năm 2013, sau nhiều năm tích lũy được vốn và kinh nghiệm, anh bắt tay vào thiết kế bản vẽ mới trên lý thuyết. Ban đầu, anh lắp thử hệ thống trên 4 công vườn trồng quýt của gia đình, nếu thành công sẽ lắp hết phần vườn còn lại. Mô hình của anh đã thành công hơn mong đợi.

“Tôi lo nhất là khi ráp xong lượng nước không đủ để tưới đều cả vườn. Nhưng khi bật motor lên thì nước phun đều khắp cả vườn. Lúc đó, cả tháng trời, mừng không ngủ được”, anh Triển phấn khởi nhớ lại giây phút thử nghiệm.

Đến hiệu quả ứng dụng

Anh Triển thông tin thêm, gia đình anh có 8 công vườn trồng quýt, Tết vừa rồi thu hoạch 16 tấn quýt tiều và 1 tấn quýt đường, bán với giá trung bình 30.000 đồng/kg, thu được trên 500 triệu đồng. Trong khi chỉ cần ngồi nhà điều khiển là xong. Điều mà trước đây có nằm mơ cũng không thấy.

“Với diện tích 8 công vườn của anh, trước đây mỗi lần tưới máy mất 5 giờ và thuê 1 người theo cầm ống, tốn 140.000 đồng/lần tưới, còn tưới tay sẽ mất gần 2 ngày, chi phí thuê nhân công gần 300.000 đồng. Còn hiện nay, chỉ cần điều khiển bằng điện thoại khoảng 10 phút, tốn 2.000 đồng là xong, giảm chi phí 70 lần so tưới máy và 150 lần tưới tay. Điều quan trọng, là giảm được chi phí và giá thành sản xuất. Đồng thời, mình chủ động hoàn toàn trong quy trình chăm sóc như sử dụng cỏ để che phủ, chống xói mòn, giúp bộ rễ có đầy đủ ô xy, nước… giúp vườn cây phát triển xanh tốt”, anh Triển cho hay.

Nếu chỉ tưới tự động không thì chưa đủ, nông dân làm vườn còn phải bón phân, phun thuốc nên, đầu năm 2014, anh Triển nghiên cứu lắp thêm hệ thống phun thuốc và bón phân tự động. Anh cho biết, để sản phẩm có chất lượng, mẫu mã đẹp, cần phải giải quyết vấn đề về sâu bệnh, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe và môi trường xung quanh mà con người không cần phải trực tiếp tác động vào. Mô hình phun thuốc tự động, đã tiết kiệm hóa chất, công lao động khoảng 35 triệu đồng mỗi năm.

Theo anh Triển, điểm nổi bật của mô hình là có thể tưới tự động ở mọi lúc mọi nơi, thậm chí hàng trăm cây số mà chỉ cần có sóng điện thoại, điều khiển bằng điện thoại thông minh; qua kết nối con chíp điện từ được lắp tại hệ thống máy bơm với phần mềm cài trên điện thoại di động.

Sau khi lắp đặt thành công phục vụ cho vườn nhà và người thân, chòm xóm, nhiều nông dân đến thăm quan và nhờ anh hướng dẫn cách làm. Tiếng lành đồn xa, ngày càng nhiều nông dân cả nước tìm đến anh thăm quan và thuê lắp. Từ năm 2013 đến cuối năm 2017, mỗi năm anh lắp đặt khoảng 100 hệ thống lớn nhỏ, có mô hình trên 10ha. Đặc biệt, 5 tháng đầu năm 2018, anh đã được thuê lắp đặt 30 hệ thống tưới và phun thuốc.

Từ sáng chế hữu ích nói trên, từ năm 2013 đến nay, anh được khen thưởng nhiều danh hiệu từ nhiều cấp; Năm 2017 anh nhận danh hiệu nông dân sản xuất giỏi toàn quốc và được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tặng Bằng khen.

Ngày 26/2/2018, sáng chế hệ thống phun tưới nước tự động của anh Cao Phát Triển được Cục Bản quyền tác giả, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp giấy Chứng nhận đăng ký quyền tác giả.

Theo Báo Dân tộc