Từ một kỹ sư ở phố thị nhưng ông Hoàng Thanh Liêm (còn gọi là Ba Liêm; ngụ xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ) về quê mày mò sáng chế những máy móc rất thiết thực gắn liền với việc đồng áng của bà con nông dân.

Đã 55 tuổi nhưng ông Liêm có hơn 15 năm tìm tòi và phát minh ra rất nhiều loại máy móc, nông cụ, thiết bị phục vụ cho đồng ruộng. Ông Liêm từng học ngành cơ khí - chế tạo máy tại Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP HCM. Sau khi tốt nghiệp vào năm 1989, ông về công tác tại Trường Công nhân-Kỹ thuật Cần Thơ.

Những sáng chế độc quyền

"Khoảng vào năm 1990, tôi đi trên đường thấy nông dân hay phơi lúa, nhiều khi gặp mưa, lúa hư hao. Khi về, tôi liền mày mò thiết kế ra lò sấy lúa lưới rằn. Với sáng chế này, tôi đoạt giải 3 Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hậu Giang (cũ). Nhưng tiếc là sau đó, không có kinh phí thực hiện để ứng dụng rộng rãi", Ba Liêm nói về sáng chế đầu tay của mình.

Đến cuối năm 1991, ông lên TP HCM làm tại nhiều công ty nhưng 3 năm sau, người kỹ sư này lại khăn gói về quê để chăm sóc cha mẹ già và làm ruộng vườn. Những ngày tháng quanh quẩn ruộng mương, ông Liêm cảm thấy kiến thức mình học nếu không áp dụng trong thực tiễn thì quá phí. Vì vậy, ông đã chọn thứ để theo đuổi trong cuộc đời là sáng chế ra máy móc phục vụ cho nông dân với giá thành phải chăng.

Ba Liêm bày tỏ: "Nền nông nghiệp Việt Nam còn thủ công nên nông dân vất vả. Vì vậy, tôi nghĩ phải "nhảy" vào lĩnh vực này bằng việc sáng chế ra những máy móc, dụng cụ sản xuất nông nghiệp. Một mặt nhằm giải phóng sức lao động, tăng năng suất, mặt khác góp phần cơ giới hoá, hiện đại hóa nông nghiệp như chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước".

Chính ý nghĩ đó nên vào năm 2004, dụng cụ chày trỉa hạt ra đời. Dụng cụ này gồm một cái chày có ống dài, trên có hộp đựng hạt. Ðâm ống xuống đất chọc lỗ, hạt từ hộp rơi xuống lỗ vừa đâm. Có bộ phận điều chỉnh để dùng cho nhiều loại hạt cần gieo: đậu xanh, đậu nành, bắp, đậu phộng. Đối với cách làm thủ công, như khi trỉa đậu phải cần 2 người, một người đi trước cầm cọc chọc lỗ, người đi sau bỏ hạt vào.

Nhưng với chiếc chày trỉa hạt này sẽ hạn chế hạt giống rơi vãi ngoài lỗ, tốc độ gieo hạt nhanh gấp 3 lần so với trỉa hạt thủ công. Đặc biệt, giá của dụng cụ này khá rẻ, chỉ 150.000 đồng/chiếc nên khi vừa ra đời, rất được nhiều bà con khắp nơi mua về sử dụng.

Ứng dụng thiết thực

Loại máy được bán rộng rãi trên thị trường hiện nay do ông Ba Liêm sáng chế là máy xúc lúa và nông sản vào bao. Người kỹ sư này đã có 2 năm mày mò nghiên cứu và đến năm 2007 đã có sản phẩm hoàn chỉnh đầu tiên. Cấu tạo của máy xúc giống như một chiếc xe đẩy, gồm: hộp số tuyến, hệ thống trục bươi, hệ thống khoang. Người sử dụng đẩy chiếc máy này trên sân, phía trước máy có bộ phận guồng quạt để cào lúa vào trong khoang. Ở đó, trục chính đứng hình trụ có guồng xoáy trôn ốc bên trong sẽ đưa lúa lên và chảy ra ống vào bao.

"Chiếc máy này dùng cho quá trình sau thu hoạch lúa, nông sản nên rất được nhiều chủ cơ sở lò sấy hoặc cơ sở phơi lúa gia công tìm mua. Trong vòng 1 giờ, máy có thể xúc từ 8-10 tấn lúa, trong khi phải 2 người làm trong một buổi mới được công suất như thế", Ba Liêm nói.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Ba Liêm còn sáng chế ra những dụng cụ thiết thực đối với nhà nông như: máy vét bùn dùng cho nông hộ, máy cấy tràm, máy diệt bướm và diệt sâu rầy không dùng hóa chất…

Tính đến nay, ông Liêm đã có 19 sáng chế, trong đó có nhiều sáng chế ứng dụng công nghệ 4.0 như: thiết bị diệt ốc bươu vàng dùng sóng siêu âm di chuyển trên cáp dẫn điều khiển từ xa; thiết bị cảm biến phát ánh sáng lạnh diệt bướm, sâu rầy di chuyển trên cáp dẫn điều khiển từ xa; thiết bị cảm biến phát siêu âm, báo mật độ rầy trên lúa, độ ẩm… Với những thiết bị, máy móc gắn liền với nhà nông nên ông Liêm là gương mặt quen thuộc ở Hội thi Sáng tạo kỹ thuật TP Cần Thơ và toàn quốc. Trong đó, có nhiều sáng chế giúp ông đoạt giải cao và nhận bằng khen.

Từ chày trỉa hạt ban đầu, Ba Liêm cải tiến thành máy gieo hạt có giá bán 1,2 triệu đồng. Máy này có ưu điểm trong 1 giờ thì gieo hạt (hạt bắp, hạt đậu) được 3 km. Riêng máy xúc lúa và nông sản có giá bán trên thị trường là 18 triệu đồng, trung bình mỗi năm ông Liêm bán khoảng 100 chiếc và rất nhiều nơi trên cả nước tìm đến đặt hàng. "Những sản phẩm nghiên cứu của tôi có cái chưa áp dụng trong thực tiễn nên còn canh cánh trong lòng. Như máy thu hoạch rơm rạ cải tiến từ máy xới tay là rất thiết thực để bà con đưa rơm ra khỏi đồng vào mùa mưa hay mùa nước lên nhưng hiện nay loại máy này chưa tới tay người nông dân do tôi không đủ nguồn lực. Vì vậy, rất cần Nhà nước hỗ trợ để sản phẩm khoa học công nghệ có thể ứng dụng thực tiễn trên đồng ruộng", ông Ba Liêm mong mỏi.

THEO CA LINH

(Báo Người lao động)