Thả 1 tỷ con hàu làm sạch biển
Hàu có thể lọc và làm sạch nước thông qua quá trình thở của mình, từ đó giúp nước biển trong hơn. Nhờ vậy, ánh sáng mặt trời dễ xuyên qua nước hơn từ đó tạo điều kiện cho thực vật thủy sinh ở đáy biển phát triển tốt hơn.
Theo các nhà khoa học, hàu có sức mạnh lọc nước thần kỳ, thậm chí còn sạch hơn cả máy lọc nước do Cơ quan hàng không quốc gia Hoa Kỳ chế tạo.
Bình minh đang ló dạng trên bờ biển Brooklyn. Bức tượng nữ thần tự do và những tòa nhà chọc trời, biểu tượng của thành phố New York, Mỹ đang dần rõ nét trên trên nền trời. Một nhóm khoảng 12 nhà sinh học và tình nguyện viên dầm mình trong làn nước cao tới đầu gối, truyền tay nhau những bao tải hàu trước khi cho chúng vào “nhập trạch” vào những ngôi nhà mới dưới biển.
Họ làm như vậy để làm gì? Câu trả lời chính là tạo ra một cấu trúc giống như rạn san hô: đó chính là rạn hàu. Mục đích của việc làm này là khôi phục 1 tỷ con hàu ở thành phố lớn nhất nước Mỹ trước năm 2035 nhưng không vì mục đích ẩm thực, mà là để làm sạch cảng biển lớn thứ 5 của nước này cũng như đa dạng sinh học hơn nữa ở khu vực này.
Chỉ trong 3 năm, dự án 1 tỷ con hàu đã khôi phục khoảng 25 triệu con hàu ở cảng biển New York.
“Người dân New York và thành phố New York đã mất đi mối liên hệ với cảng New York. Vì đánh bắt quá mức, chúng ta đã mất đi tất cả rạn hàu và rạn đá hỗ trợ cho 1.000 loài cá và động vật không xương sống. Không chỉ vậy, hàu đóng vai trò quan trọng trong việc lọc nước, ổn định đáy biển, bảo vệ đường ven bờ nên chúng còn được mệnh danh là “kỹ sư sinh thái”, ông Pete Malinowski, Giám đốc điều hành Dự án tỷ con hàu cho biết.
Nhưng không chỉ thả hàu vào nước là dự án đã hoàn thành. Các nhân viên của dự án thường xuyên giám sát chất lượng nước ở cảng, để đảm bảo chất dinh dưỡng cho hàu. Đồng thời họ cũng cần kiểm tra xem rạn hàu có bị bệnh hay bị các sinh vật ngoại lai tấn công hay không. Và quan trọng nhất, họ cần theo sự xuất hiện của rạn hàu cải thiện đa dạng sinh học ở khu vực này ra sao.
Rạn hàu và rạn đá hỗ trợ cho 1000 loài cá và động vật không xương sống ở cảng biển New York.
Trong cuốn sách “Con hàu khổng lồ” của tác giả Mark Kurlansky viết năm 2006, có kể lại rằng, vào năm 1906, khi nhà thám hiểm Henry Hudson đặt chân tới cảng New York, ông đã phát hiện ra 89.000 héc-ta rạn hàu có thể cung cấp thực phẩm cho các thế hệ người thổ dân châu Mỹ. Những kẻ thực dân Hà Lan khi đó gọi 2 hòn đảo Ellis và Liberty ngày nay lần lượt là Đảo Hàu nhỏ (Little Oyster) và đảo Hàu lớn (Great Oyster).
Hàu có thể lọc và làm sạch nước thông qua quá trình thở của mình, từ đó giúp nước biển trong hơn. Nhờ vậy, ánh sáng mặt trời dễ xuyên qua nước hơn từ đó tạo điều kiện cho thực vật thủy sinh ở đáy biển phát triển tốt hơn.
Loài động vật nhuyễn thể này cũng đóng vai trò tái tạo chất dinh dưỡng và khí ni-tơ và thậm chí là làm suy giảm năng lượng của những đợt triều lớn, từ đó bảo vệ bờ biển khỏi tình trạng sói mòn trong những cơn bão.
Nhưng thật không may, tới đầu thế kỷ 20, những con hàu sinh sống ở New York đã gần như tuyệt chủng do nạn đánh bắt tràn lan và nước thải ô nhiễm đổ thẳng ra cảng.
Nước biển ở cảng New York ô nhiễm tới mức môi trường thủy sinh ở đây gần như đã biến mất. Phải cho tới năm 1972, người ta mới không dám thải nước thải và rác chưa qua xử lý xuống vùng nước này theo quy định của đạo luật Làm sạch Nước của bang. Sau đó, môi trường thủy sinh ở đây mới dần dần quay trở lại
“Chúng tôi nghĩ bằng cách khôi phục loài hàu, chúng tôi có thể khôi phục toàn bộ hệ sinh thái từng tồn tại ở đây”, ông Pete Malinowski, Giám đốc điều hành Dự án tỷ con hàu cho biết.
Để thực hiện được tham vọng này, đầu tiên, các nhân viên của dự án kích thích hàu sinh sản không theo mùa trong phòng thí nghiệm. Sau đó, họ cần tạo ra những bề mặt cứng ở dưới đáy biển để làm chỗ cho hàu bám vào và sinh trưởng. Thế rồi một rặng hàu tự nhiên đã ra đời với sự hỗ trợ của các nhà hàng ở địa phương.
“Chúng tôi sẽ không thành công nếu không thể tìm ra cách làm thế nào để thu hút 8 triệu người sống ở New York. Để thu thập số vỏ hàu cần thiết cho công tác phục hồi, chúng tôi đã phối hợp với các nhà hàng ở địa phương để thu gom vỏ hàu. Chúng tôi có thể thu được khoảng 5 tấn cỏ hàu một tuần bằng cách đi tới 80 nhà hàng ở Brooklyn và Mahattan”, ông Pete Malinowski, Giám đốc điều hành Dự án tỷ con hàu cho biết.
Không chỉ các nhà hàng, dự án cũng kêu gọi sự hỗ trợ của các trường học quanh cảng biển trong công tác khôi phục rạn hàu.
“Ở trường trung học cảng New York, học sinh thực hiện những dự án dài hạn về các khu vực đá ngầm. Học sinh cắt và hàn những cấu trúc rạn thép, làm tất cả các thiết kế ba chiều đó rồi lặn dưới cảng New York để lắp đặt các khu vực “đá ngầm” nhân tạo này . Khi bạn đặt một lồng sắt xuống đó, trong vòng vài tuần bạn sẽ thấy nó bị xâm chiếm bởi hàng trăm loài động vật khác nhau. Đó sẽ là một thay đổi đáng kể mà chúng tôi có thể thấy ở một khu vực đá ngầm. Mục tiêu của chúng tôi là một tỷ con hàu vào năm 2035. Tính đến nay, tức là chỉ trong vòng 4 năm, chúng tôi đã khôi phục khoảng 25 triệu con hàu. Với tiến độ này, 150 năm nữa, nước ở cảng này sẽ còn trong xanh hơn nữa”, ông Pete Malinowski, Giám đốc điều hành Dự án tỷ con hàu cho biết.
Rất nhiều người cho rằng đây là một tin tốt lành vì môi trường đại dương có thể được thanh lọc. Nhưng cũng có không ít người thích ăn hải sản đặc biệt là hàu cảm thấy đây là một tin chẳng tốt đẹp gì bởi lẽ họ sẽ phải từ bỏ một món ăn mà mình vô cùng yêu thích hoặc không thể ăn hàu một cách bừa bãi, bởi họ phải đảm bảo chắc chắn rằng những chú hàu mà họ ăn không được nuôi trong môi trường ô nhiễm.
Hy vọng mỗi người chúng ta sẽ có những đóng góp tích cực cho môi trường sinh thái biển, đó là trước khi ăn hàu hãy kiểm tra rõ nguồn gốc xuất xứ của chúng, đồng thời cũng cảm thấy biết ơn vì những đóng góp của chúng cho tự nhiên.
Hoài Thanh (Theo AFP)
