TP.HCM: Nữ sinh trung học cơ sở sản xuất giấy từ đài sen
Bùi Trần Vân Trang và Bùi Minh Nguyệt, học sinh lớp 9 trường trung học cơ sở (THCS) Phan Tây Hồ, Q. Gò Vấp, TP.HCM, đã tách thành công xenlulôzơ trong đài sen để làm giấy, thay cho việc sản xuất giấy từ gỗ hiện nay.
Sản phẩm "Giấy từ đài sen" của Trang và Nguyệt đã xuất sắc đạt giải Nhì bảng dành cho học sinh THCS của Hội thi sáng tạo thanh thiếu nhi TP.HCM do Thành đoàn, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật thành phố tổ chức tháng 6 vừa qua.
Tận dụng phế phẩm làm giấy
Nhiều lần về quê, Trang nhận thấy đài sen sau khi lấy hạt thường bị đổ bỏ. Trang tìm hiểu trong nhiều tài liệu và nhận thấy, đài sen có chứa nhiều xenlulôzơ.
2 nữ sinh với sản phẩm giấy được sản xuất từ đài sen.
“Tại sao không thể tách xenlulôzơ trong đài sen để làm giấy, vừa tận dụng nguồn nguyên liệu bỏ đi, vừa tạo ra giấy thân thiện môi trường”- Trang băn khoăn.
Nghĩ là làm, Trang đã chia sẻ ý tưởng với người bạn học của mình là Bùi Thị Minh Nguyệt. Hai nữ sinh đã nghiên cứu tạo ra loại giấy xanh, từ nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên là đài sen.
“Sen có chu kỳ sinh trưởng nhanh hơn gỗ gấp nhiều lần. Ngoài ra, đài sen đang là vật liệu phế phẩm, phân bố khắp 3 miền nên đây là nguồn nguyên liệu dồi dào cho việc sản xuất giấy”- Nguyệt nói.
Để 'điều chế' giấy, nhóm đã thực hiện các thí nghiệm tách chất xenlulozơ từ đài sen đã tách hạt và phơi khô. Sau nhiều lần thực nghiệm, nhóm rút ra kinh nghiệm, cần phải lựa chọn các đài sen to, già vì có chứa nhiều chất xenlulôzơ hơn.
Bột giấy có chứa xenlulozơ sẽ được hòa lẫn với nước, sau khi cho qua khuôn lọc sẽ được giữ lại trên màng lọc. Khi được phơi dưới ánh sáng mặt trời, nước sẽ bị bay hơi, các phân tử xenlulôzơ sẽ kết dính lại với nhau để tạo thành giấy.
Để làm trắng giấy, nhóm đã sử dụng dung dịch clo hoặc hidroperoxit (nước ô xi già - H2O2) để ngâm bột giấy.
Nghiên cứu và thử nghiệm suốt 3 tháng hè
“Quy trình sản xuất của nhóm hoàn toàn thân thiện vì các công đoạn xử lý nguyên liệu không tạo ra chất thải, sử dung ít hóa chất nên vừa đảm bảo an toàn, vừa thân thiện với môi trường”- Trang chia sẻ.
Trang và Nguyệt (đồng phục màu vàng) nhận giải Nhì tại Hội thi sáng tạo thanh thiếu nhi TP.HCM năm 2018.
Làm giấy nhưng hai nữ sinh này đã thất bại không ít lần. Có lần, giấy tạo ra không có màu trắng, mặt giấy sần sùi không viết được.
Để giải quyết vấn đề đó, Trang và Nguyệt đã giành trọn 3 tháng hè của mình làm việc trong phòng thí nghiệm, quyết tâm làm được sản phẩm giấy như mong muốn.
TS Đỗ Việt Hà, Phó trưởng ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM, nhận xét sản phẩm giấy từ sen của hai nữ sinh mang tính phát hiện và mang giá trị nhân văn lớn. Nếu tiếp tục nghiên cứu và hỗ trợ, nhóm sẽ đi xa hơn trong việc hoàn thiện quy trình sản xuất giấy, cũng như nâng cao chất lượng của sản phẩm.
Hà An
