Tự chế nhạc cụ bằng các vật liệu sẵn có
Có nhiều cách để khiến giãn cách xã hội trở nên thú vị. Một trong số đó là dự án làm nhạc cụ tại nhà của các học sinh trường Pioneer Valley Regional School ở Northfield, Mỹ. Các bạn đã có dịp thể hiện khả năng âm nhạc và tài khéo tay của mình khi phải xoay sở với các vật liệu sẵn có.
Dự án được điều phối bởi Tến sĩ John Heffernan - Giáo viên Kĩ thuật và Maki Matsui - Giáo viên Âm nhạc. Theo Heffernan, các bạn được tìm hiểu về cách thức hoạt động của từng loại nhạc cụ, đồng thời sử dụng các kỹ năng toán học và khoa học để thiết kế các nhạc cụ để chơi các nốt cao, trung bình và thấp, và biểu diễn một bài hát.
Matsui nói: “Các bạn đã mang đến một số loại trống tự chế và cả những chiếc kèn làm từ ống hút hoặc cà rốt. Dự án này hay ở chỗ bạn phải sử dụng các đồ vật trong chính ngôi nhà của mình. Tôi còn nhớ cảm giác bất ngờ khi nhìn lướt qua các ý tưởng và nhìn thấy các bạn dùng những mảnh ghép Lego và thậm chí là đồ ăn trong tủ lạnh.”
Matsui cho biết các học sinh không cần phải có kiến thức quá chuyên sâu về âm nhạc. Các bạn không theo đuổi hoặc có ít kinh nghiệm với bộ môn này chỉ cần nắm các khái niệm cơ bản, trong khi các bạn có năng khiếu hơn sẽ hướng đến các thử thách nâng cao hơn, như trình diễn một bài nhạc khó hơn hoặc sử dụng nhạc cụ theo các nốt cụ thể.
Nhiều học sinh đã làm nhạc cụ dây bằng cách sử dụng bất cứ thứ gì họ có, từ hộp khăn giấy, các mảnh ghép Lego đến ván gỗ và dây câu cá. Bằng cách điều chỉnh độ chặt của dây, học sinh có thể thay đổi tần số rung, thay đổi cao độ và đánh các nốt khác nhau. Các sinh viên khác thì hướng đến các nhạc cụ thuộc bộ gõ khi họ đổ đầy nước vào chai hoặc ly với lượng nước khác nhau để tạo ra các âm vực khác nhau khi chơi.
Heffernan cho biết ông rất ấn tượng với nhiều cách tiếp cận mà sinh viên đã thực hiện để chế tạo nhạc cụ. Trong một tiết học trực tuyến vào thứ Sáu, các bạn đã cùng nhau chia sẻ những thiết kế cuối cùng của mình và trình diễn trước cả lớp. Một số bạn đã chế tạo một loại đàn có hình dạng giống như đàn ukulele nhưng được chơi như đàn hạc, mỗi cao độ tương ứng với một dây.
Bên cạnh phần trình diễn, các bạn học sinh được yêu cầu phải trình bày quá trình sáng tạo của mình. Heffernan cho biết các bạn sẽ phải nộp bản vẽ thiết kế chi tiết, chế tạo nhạc cụ và thực hiện các điều chỉnh theo hướng dẫn và góp ý. Trong quá trình này, các bạn sẽ biết cách khắc phục những thiếu sót của thiết kế và suy nghĩ giải pháp để cải thiện chất lượng của nhạc cụ.
Jerad Goulston - một bạn học sinh lớp 7 đã chế tạo một cây đàn ba dây bằng gỗ phế liệu và dây câu. Bố của bạn vẫn thường xuyên làm đồ thủ công từ gỗ phế liệu và bạn cho biết điều này đã truyền cảm hứng cho bạn. Bạn đảm bảo quy tắc “đo hai lần trước khi thao tác” để đảm bảo tất cả các mảnh vừa khít với nhau. Goulston tự tay vẽ toàn bộ thiết kế và sử dụng các công cụ để lắp ráp dưới sự hướng dẫn của cha mình.
Goulston nói: “Em đã chơi trombone từ năm lớp 4. Em rất thích kèn, nhưng cuối cùng đã quyết định làm một cây đàn cho dự án này.”
Goulston gặp vấn đề khi căng dây đàn. Bạn đã phải nối thêm dây vào cần đàn để kéo dài dây hơn và có được những âm thanh phù hợp. Goulston đã sử dụng ba loại kích cỡ dây câu khác nhau, tạo nên ba nốt rõ rệt khi gảy. Hợp âm được tạo ra khi dùng tay đè dây trên cần đàn tại các vị trí thích hợp và gảy.
“Một điều em không ngờ là dây có thể căng tới mức nào,” Goulston nói. “Em đã thử kéo dây hết mức có thể để xem khi nào chúng bị đứt, từ đó điều chỉnh dây để tạo âm thanh theo ý muốn.” Goulston rất thích cảm giác tự hào khi tự tay mình lắp ráp hoàn chỉnh chiếc đàn và chơi đàn lần đầu tiên.
Matsui cho biết dự án này đã mang cho cô cơ hội làm việc với Heffernan và gặp gỡ thêm nhiều học sinh mới. Đối với các bạn có năng khiếu, Matsui cho biết dự án này sẽ giúp kích thích khả năng sáng tạo của các bạn với âm nhạc. Với những bạn còn lại, đây đơn giản là dịp để các bạn thử làm một điều gì khác với các hoạt động thông thường.
Matsui nói: “Biết đâu sau dự án này, sẽ có những em bắt đầu suy nghĩ về việc lựa chọn học nhạc sau này. Tôi biết có một số em nói rằng sẽ bắt đầu tập chơi guitar.”
Thái Hiệp (Theo Recorder)
