Thủ đô Copenhagen thân thiện với xe đạp nhất thế giới
Có lẽ tầm quan trọng của xe đạp đối với môi trường đô thị và sức khỏe của cư dân không còn là vấn đề cần bàn cãi. Nhiều đô thị trên thế giới đã nhận thức rõ vấn đề này và có những chính sách ưu tiên phát triển lượng xe đạp trong thời gian gần đây.
Ảnh: Làn xe đạp riêng trên đại lộ ở Copenhagen
Tuy nhiên, do điều kiện thời tiết, văn hóa, đặc biệt do bối cảnh nhịp sống đô thị ngày càng vội vã bận rộn, không phải nơi nào cũng dễ dàng thu được thành quả từ việc triển khai chính sách này.
Vì vậy, thủ đô Copenhagen của Đan Mạch, nơi thường xuyên dành danh hiệu một trong những thành phố thân thiện với xe đạp nhất thế giới, thực sự trở thành hình mẫu mà nhiều đô thị coi là mục tiêu phấn đấu để đẩy mạnh lượng sử dụng xe đạp.
Đó là về phía chính quyền với các định hướng và chiến lược phát triển. Về phía người dân tham gia lưu thông, nếu là những người ủng hộ hay yêu thích xe đạp, Copenhagen cũng thực sự là thiên đường mà chắc hẳn mỗi người đều ao ước ghé qua.
Những con số gây ngạc nhiên
Tại Copenhagen, hiện có đến hơn 20 công ty chuyên thiết kế và sản xuất xe đạp, với gần 300 cửa hàng xe đạp khắp thành phố.
Tỉ lệ xe đạp trên đầu người ở Conpenhagen lên tới 120% (cứ 4 người lại có 5 xe đạp). Giữa thời đại công nghệ và tốc độ cao này mà ở một thành phố hiện đại trên thế giới, bạn có tin được không, lượng xe đạp được sử dụng cao gấp 5 lần lượng xe ô tô!
Xe đạp được sử dụng không chỉ để đi dạo, rèn luyện sức khỏe như ở nhiều nơi khác, mà quan trọng nhất, nó còn được dùng như phương tiện giao thông chính trong cuộc sống hàng ngày.
Những con số thống kê ấn tượng dưới đây chắc hẳn sẽ khiến cư dân các thành phố lớn khác trên toàn thế giới phải ngạc nhiên:
- 58% số trẻ em đi xe đạp đến trường.
- 63% thành viên quốc hội đi xe đạp.
- 55% người dân sử dụng xe đạp để đi đến trường và đến công ty, trong đó 36% chỉ sử dụng phương tiện này.
- 75% người dân đi xe đạp quanh năm.
- Người dân Copenhagen đi xe đạp khoảng 1.27 triệu km/ngày, con số này gấp 1.000 lần mức trung bình của thế giới.
- 56% sử dụng phương tiện này vì nó… nhanh chứ không hẳn vì nó rẻ!
Ảnh: Xe đạp chiếm ưu thế trong lưu thông trên rất nhiều đường phố Copenhagen
Đặc biệt với ý cuối cùng, sống ở những thành phố ngập tràn xe máy như tại Việt nam chắc hẳn bạn sẽ càng ngạc nhiên tại sao xe đạp lại được đánh giá là một trong những phương tiện lưu thông nhanh nhất?
Hơn cả tàu điện ngầm, xe buýt hay ô tô, sự tiện lợi đã biến xe đạp trở thành phương tiện nhanh nhất trong đô thị. Đó chính là nhờ hàng loạt chính sách khuyến khích sử dụng xe đạp của chính quyền Copenhagen.
Chính sách ưu tiên cho xe đạp
Tất nhiên, không phải tự nhiên mà Copenhagen đạt được danh hiệu thành phố thân thiện với xe đạp nhất. Những năm 1960, phố phường Copenhagen cũng đầy ắp ô tô như hầu hết các thành phố lớn Châu u khác.
Tuy nhiên Copenhagen đã chuyển mình trở thành đô thị của xe đạp thành công nhờ các chính sách của chính quyền, nhờ sự phối hợp của các tổ chức dân sự cũng như sự đồng lòng của người dân thành phố.
Bắt đầu từ năm 1997, trong chương trình phát triển đô thị, thành phố đưa ra những khái niệm đầu tiên về đô thị xanh với hệ thống đường dành riêng cho xe đạp xuyên qua các công viên và các khu vực nhiều cây xanh, hạn chế tối đa các phương tiện xe cơ giới lưu thông ở những khu vực này để tránh ô nhiễm và tiếng ồn.
Đến năm 2000 thành phố đã nhanh chóng hoàn thành xây dựng 22 tuyến đường xanh cho xe đạp với tổng chiều dài khoảng 110km. Hiện nay trên toàn thành phố đã có trên 450 km đường dành riêng cho xe đạp được xây dựng.
Tổng ngân sách đầu tư cho hạ tầng và tiện ích dành riêng cho xe đạp lên đến 134 triệu Euro trong 10 năm qua. Thành phố cũng chú trọng đầu tư bảo dưỡng hạ tầng thường xuyên để đảm bảo đường dành cho người đi xe đạp luôn đủ an toàn.
Ảnh: Một đoạn đường dành riêng cho xe đạp qua công viên
Không chỉ đầu tư hạ tầng và đường xá, thành phố còn triển khai đồng bộ hàng loạt các chính sách khác nhằm ưu tiên cho sử dụng xe đạp. Số lượng bãi xe được khuyến khích nhân rộng, đất công cộng gần như chỉ được ưu tiên cho hai mục đích chính là cây xanh và bãi xe đạp.
Đến nay đã có gần 50.000 bãi xe trên khắp thành phố đảm bảo cho người dân có thể sử dụng xe thuận tiện ở khắp các tuyến phố, trong khi bãi xe cho phương tiện cơ giới bị hạn chế và bị chuyển qua những khu vực xa trung tâm.
Xe đạp còn được phép mang lên tàu, hoặc có thể dễ dàng phối hợp với các phương tiện khác khi người dân di chuyển đường dài, vì thế hết sức tiện lợi trong giao thông.
Chiến dịch ‘Đạp xe đi làm’ được chính quyền thành phố phát động chính thức vào năm 2001 đến nay vẫn được tiếp tục triển khai.
Hàng loạt chiến dịch khác cổ động đi xe đạp cũng được thực hiện nhằm biến hoạt động đi xe đạp thường xuyên trở thành một nét văn hóa mới, chẳng hạn như các chương trình thời trang dành cho xe đạp, hội họa xe đạp, các buổi biểu diễn hòa nhạc cho ‘giới xe đạp’, chiến dịch ‘công chức thành phố đi xe đạp’, ‘sinh viên đi xe đạp’.
Đặc biệt thành phố còn tổ chức các giải đua xe đạp không chuyên và bán chuyên nghiệp. Các tour du lịch tất nhiên cũng được thiết kế gắn với văn hóa xe đạp.
Với tất cả các chương trình qui mô ấy, cộng với điều kiện thời tiết lý tưởng, và một nền dân trí cao có ý thức bảo vệ môi trường tốt, không khó hiểu khi chỉ trong thời gian chưa đầy một thập kỉ người dân Copenhagen đã chuyển biến thành công từ sử dụng phương tiện xe cơ giới sang xe đạp trong đời sống hàng ngày.
Ảnh: Một loại xe đạp đặc biệt được sử dụng ở Copenhagen
Người dân hài lòng
Dễ thấy việc sử dụng xe đạp khiến cuộc sống đô thị hơi bất tiện, đó cũng là lý do chính khiến lượng xe đạp giảm mạnh khắp thế giới khi các phương tiện cơ giới hóa ra đời.
Tuy nhiên người sử dụng xe đạp ở Conpenhagen không cảm thấy như vậy, bởi chính phủ đã hỗ trợ tối đa giúp việc đi xe đạp trở nên tiện lợi hơn so với các phương tiện khác.
Theo một cuộc khảo sát của tổ chức Icebike vào năm 2015, có đến 95% người dân tham gia khảo sát cho biết họ hài lòng khi Copenhagen là thành phố của xe đạp. Bên cạnh sự tiện lợi, còn nhiều lý do khiến tỉ lệ hài lòng lên cao như vậy.
Nhờ đẩy mạnh sử dụng xe đạp, tai nạn giao thông nghiêm trọng ở Copenhagen đã giảm rõ rệt. Đặc biệt các tai nạn gây chết người hay số lượng thương vong lớn cực thấp, chỉ bằng hơn một nửa so với mức trung bình của các thành phố Châu Âu khác.
Cũng theo cuộc khảo sát trên, 75% số người được hỏi cho biết họ cảm thấy an toàn khi tham gia giao thông ở Copenhagen.
Sử dụng xe đạp còn khiến cho lượng xe cơ giới giảm, dẫn đến giảm mạnh khí thải và ô nhiễm tiếng ồn. Copenhagen trở thành một trong những thành phố có mức độ ô nhiễm thấp nhất và không khí trong lành nhất trên thế giới.
Đặc biệt, nhờ xe đạp, người dân vận động nhiều hơn, sức khỏe và đời sống tinh thần cũng được nâng cao hơn. Có lẽ đó cũng chính là một trong những lý do khiến Copenhagen có tên trong danh sách những thành phố mà ở đó người dân cảm thấy hạnh phúc nhất.
Thực ra không riêng người dân Copenhagen, mà với tất cả cư dân trên thế giới, một đô thị trong lành, một thành phố bình yên hẳn là điều tất cả mọi người đều ao ước.
Nếu chính quyền các thành phố có thể học tập và vận dụng phù hợp mô hình của Copenhagen, hẳn những niềm hạnh phúc tương tự sẽ được nhân lên nhiều lần.
Hà
